MERT İNAN İstanbul – Iğdırlılar, 9 Kasım’dan bu yana 24 saatlik ulusal hava kalitesi hudut kıymetlerinden ortalama 7 kat kirli hava soludu. 50 mikrogram/metreküp sonunu geçmemesi gereken PM10 kıymeti, 300 mikrogram/metreküp sonunu aştı. Uzmanlar kentte kronikleşen hava kirliliği problemine karşı acil önlemlerin alınması ikazında bulundu. Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yeni yayınladığı “2021 yılı Etraf Durum Raporu”nda da PM10 kirlilik kıymetlerinin 2021 boyunca Iğdır’da tesirli olduğunu gözler önüne serdi.
‘Acil tahlil üretilmeli’
Milliyet’e konuşan Etraf ve Şehircilik Bakanlığı eski Müsteşarı Prof. Dr. Mustafa Öztürk, “Iğdır’da hava kirliliği alarm veriyor” ihtarında bulunurken, “Bu kirlilik 9 Kasım’dan beri devam ediyor. Kirlenmiş hava, soluyanları hasta eder ve hatta erken vefatlarına neden olur. Çocuklar, yaşlılar, gebe bayanlar ve teneffüs hasatlığı olanlar için bu hava çok tehlikeli. Acil tahlil üretilmesi gerekir. Doğal gaz kullanımı mecburî olmalı, kalitesiz kömür kullanımına son verilmeli. Doğalgazın ulaşamadığı yerlerde elektrikle ısıtma teşvik edilmesi, muayenesi yapılmayan araçlar trafikten men edilmeli. Toplu taşıma kıymet verilmeli ve bisiklet yolları yapılmalı” dedi.
Yıllardır düşüktü
Rize’de ise kükürtdioksit oranının yüksek seyrettiği bilgisini veren Prof. Dr. Öztürk, Rize’deki kirlilikle ilgili şu ihtarda bulundu: “Kentte acil makûs kömür kullanılmasına Dur denilmeli. Kükürt düzeyinin yüksek olması yani berbat kömür kullanılması kentin yeşil olmasına bakmaz. Yanma sonucu kükürt oluşur. Kükürt asidik özellikli olduğu için boğazı yakar ve teneffüs sistemine ziyan verir. Kentin meteorolojik kaideleri, çukur bölgeler hava kirliliğini artırıyor olabilir. Rize’de yıllardır düşük olan düzey bugünlerde niçin yükselmeye başladı? Bu sorunun karşılığı çalışmalarla ortaya çıkartılmalı.”
Özel çalışma önerisi
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala ise Iğdır’daki tabloyu sıhhat üzerinden değerlendirirken, şunları söyledi: “PM10 bedellerinin böylesi yüksek seyretmesi yalnızca evsel ısınmayla pek mümkün görünmüyor. Kömür yanıyorsa kükürt pahalarını de yüksek olması gerekir. Daima havası en kirli bölge olması hakikaten akademi tarafından mercek altına alınmalı. Hava kirliliği bilhassa iskemi, miyokard enfarktüsü, felç, kronik tıkayıcı akciğer hastalığı ve kanser açısından büyük risk teşkil ediyor. Partiküler unsurlar, akciğer kanserinin nedeni olarak tanımlanıyor. Kömür tüketimi ve kömürlü termik santrallerden derhal vazgeçilmeli. Iğdır için özel araştırma ve çalışmalar yapılmalı. Kontroller titizlikle yapılmalı.”