Damar sıhhatimizin genel sıhhatimiz için değerli bir gösterge olduğuna dikkat çeken Kardiyoloji Uzmanı Dr. Çiğdem Koca; ‘Eğer damar sıhhatiniz uygun ise bu takvim yaşınızdan daha genç; berbat ise daha yaşlı olduğunuz manasına gelir ’’ dedi…
Damarlarımızın iç yüzeyi ‘endotel’ olarak isimlendirilen zarla kaplıdır. Endotelin, kanın akışkanlığından, pıhtılaşmanın engellenmesine kadar birçok değerli vazifesi vardır. Yüksek kolesterol, diyabet ve sigara kullanımı üzere birtakım etkenler endotel fonksiyonunun bozulmasına ve damar yaşlanması yol açar. “Dolayısıyla damarlarınız yıpranmış ya da tıkanmış ise takvim yaşınızdan çok daha yaşlı olabilirsiniz” diyen Kardiyoloji Uzmanı Dr. Çiğdem Koca, damar yaşlanmasının nedenlerini ve damar sıhhatini muhafaza yollarını şöyle anlattı…
Dr. Çiğdem Koca
Damar yaşı nedir?
Bir kişinin yaşını değerlendirirken göz önüne aldığımız farklı kıstaslar mevcuttur. Kronolojik olarak belirlenen takvim yaşı ile kişinin damar yaşı her vakit tıpkı olmayabilir. Bedenin yaşlanması her vakit takvim yaşı ile ilgili değildir. Bu durum kişinin “damar yaşı” ile de alakalıdır. “Kişi damarlarının yaşı kadar yaşlıdır” önermesinden hareketle geliştirilen ‘’damar yaşı” kavramı, sıhhat durumumuzu belirlemede takvim yaşımızdan daha düzgün bir yol göstericidir.
Damar yaşlanması sıhhatimizi nasıl tesirler?
Damar yaşlanması bizim kalp-damar sistemi hastalıkları açısından riskimizi artırır. Kalp krizi, ani kalp kaynaklı vefat, koroner anjina (damar tıkanıklığına bağlı göğüs ağrısı), felç, beyin kanaması, bacak damarlarında tıkanıklıklar ve kalp yetmezliği üzere farklı pek çok klinik tablo bahsedilen bu “kalp-damar hastalıkları” şemsiyesi altında kıymetlendirilir. Damar yaşımızın ilerlemesi bu hastalıkları yaşama ihtimalimizi artırır.
Damarlarımız neden yaşlanır?
Damar yaşlanması aslında çocukluk çağlarından itibaren başlar. Vakitle bu yaşlanma sürecini hızlandırarak damar yaşına olumsuz tesir eden birtakım faktörler vardır. Bunlar diyabet, tütün ve tütün eserleri kullanımı, yüksek kan basıncı, yüksek kolesterol ve obezitedir. Bir örnekle açıklamak gerekirse, 40 yaşında hipertansiyon ve yüksek kolesterolü olan, sigara kullanan bir erkeğin 10 yıllık kalp damar hastalığı riski yüzde 5 civarında olup, bu 63 yaşındaki bir erkek ile eşittir. Yani takvim yaşı 40 olan bu kişinin damar yaşı 63’tür. Kronolojik yaşı 60 olup, tansiyonu, şeker hastalığı, kolesterolü olmayan, sigara içmeyen ve tertipli spor yapan bir kişinin damar yaşı ise 40’tır.
Damar yaşımızı nasıl genç tutabiliriz?
Henüz takvim yaşımızın ilerlemesini durduramıyor olsak da, damarlarımızın yaşlanmasını geciktirmek için tedbir alabiliriz. Fazla kilolu ya da obez bireylerde düşük kalorili diyetler ve antrenman aracılığıyla kilo denetimi sağlanması damar yaşını olumlu tesirler. Kilo denetimimiz ile ilgili sorun olmasa dahi beslenmemizle ilgili kimi tedbirler alabiliriz. Diyetteki sodyum ölçüsünü kısıtlamak hem hipertansiyon varlığında hem de tüm sağlıklı bireylerde damar yaşını olumlu tesirler. Diyetimizde azaltmak şöyle dursun, artırmamız gereken öğeler de vardır. Meyve ve sebzelerde, tohumlarda, çayda bol ölçüde bulunan flavionidlerin tüketilmesi; hem kalp-damar hem de kanser riskimizi azaltıcı tesir yapacaktır. Özetle yanlışsız beslenme alışkanlıkları edinerek, sigaradan kaçınarak, antrenman yaparak, ruh sıhhatimize dikkat ederek, kan şekerimizi, kolesterol seviyemizi ve kan basıncımızı denetim altına tutarak sağlıklı bir hayat sürebilirsek, daha genç damarlara sahip olabiliriz.