Edirne’de bulunan Yeni Sarayı’nda yapılan hafriyatlar esnasında bir cami kalıntısı olduğu düşünülen bir kısma rastlandı. Evvel padişahların namaz kıldığı yer, akabinde caminin kalan kısmı keşfedildi. Hafriyatlar esnasın da mihrapın yanında geç periyottan kalma kalem işleri de bulundu.
Kazı çalışmalarıyla sarayın tekrar ayağa kaldırılması hedefleniyor
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın dayanağıyla Trakya Üniversitesince (TÜ) yürütülen hafriyat çalışmalarıyla sarayın gün yüzüne çıkarılarak, ayağa kaldırılması hedefleniyor.
Padişahların namaz kıldığı kısım ortaya çıktı
Osmanlı sarayında padişahların bayram ve cuma namazlarını mescitlerde, vakit namazlarını ise sarayda cemaatle kıldığını belirten Kurtişoğlu, “Bazen yatsı namazlarını kişisel olarak da kılabiliyorlar. Bulunduğumuz alan cihannümanın mescit kısmı. Yani padişahların namaz kıldıkları alan. Cihannüma bünyesinde tek mescit yerine rastladık. Bunun aksında bir oda daha var fakat orada şimdi bir mihrap kısmı bulgusuna rastlamadık. Hasebiyle buranın bilhassa padişahın namaz kılması için ayrılmış yer olduğunu düşünüyoruz.” dedi.
Geç periyottan kalma kalem işleri bulundu
AA’dan aktarıldığına nazaran, alanı açtıklarında konservasyona muhtaçlık olduğunu gördüklerini lisana getiren Kurtişoğlu, “Mihrabın çabucak yanında geç devirden kalmış kalem işlerini, duvardaki mermer taklidi süslemelerin süreksiz konservasyon çalışmalarını gerçekleştirdik.” diye konuştu.
Temizlik çalışmaları da yapılıyor
“Çalışmalar esnasında ortadaki yerin iç kısmını temizlediğimizde buranın tuğlalardan oluşturulmuş, köz koymak için açılmış bir alan olduğunu ve birebir vakitte altıgen tuğlalardan oluşan tekrar doğu istikametindeki alandan bir bacanın üste hakikat çıktığını gördük. Kalıntıları günümüze ulaşmış durumda.” tabirlerini kullanan Kurtişoğlu, bu küçük kuyunun, içerisine köz konularak padişah namaz kılarken tabanı ısıtmak niyetiyle kullanıldığını düşündüklerini aktardı.
Kanuni devrinden itibaren pek çok kere tamir gördü
Gülay Apa Kurtişoğlu, padişahların cihannüma mescidinde vakit namazlarını kıldığını değerlendirdiklerini kelamlarına ekledi.
1450’de temeli atılan saray, Yasal Sultan Süleyman devrinden itibaren pek çok kere tamir gördü, vakit zaman da eklentiler yapıldı. Kimi padişahların saltanatları boyunca Edirne’ye hiç gelmemesi nedeniyle kullanılmayan sarayda da tahribat başladı.
Edirne işgalinde büyük ziyan gördü
1752’deki büyük sarsıntı ve 1776’daki yangınla tahribat süreci devam eden sarayın, 1827’de bir kısmı tamir edildi. 1829’da Edirne’yi işgal eden Rusların ordugah olarak kullandığı saray, büyük ziyan gördü. Vali Hurşit Paşa ve Hacı İzzet Paşa vakitlerindeki tamirat periyodunda birçok yapı kurtarıldı ama 1876-77 Rus Savaşı’nda düşmanın kente yaklaşması nedeniyle Babüssaade (Saadet Kapısı) civarında yığılan cephane, düşman eline geçmemesi için patlatıldı, sarayın birçok yapısı da bu patlamayla yıkıldı.
