Doğu Karadeniz’in süper hoşluğu Çoruh’un gürül gürül akan sularının sesini Baksı Müzesi’nin eteklerinde oturmuş dinliyoruz. Haşin bir ses dağılıyor bozkıra. Bundan tam 12 yıl evvel köyüne Baksı Müzesi’ni kuran sanatçı Hüsamettin Koçan müzenin kapısını yalnızca bölge halkına gezmesi için açmamış. Birebir vakitte bölgenin yetenekli gençleri ve çocuklarına da kol kanat germiş. Milletlerarası mükafatları toplayan müzede yaklaşık 10 yıldır düzenlenen atölye çalışmalarının sonuncusu ise Irmağı Sanatla Yıkamak isminde bir standa dönüşmüş.
Son yıllarda suların ve tabiatın süratle kirlenmesine karşı el ele veren kısmın kıymetli bir kısmını çocuklar oluşturuyor. Geleceğin emanetçisi çocuklar bu kere da Çoruh ırmağının kıyısından daima birlikte evvel çöpleri toplamış daha sonra ise bu çöplerle neler yapılır diye baş yormuşlar. Bu emeğin sonucunda ortaya peygamber develeri, papağanlar, rüzgâr gülleri, ayılar üzere sayısız eser çıkmış. Yapıtların sahibi çocuklar Bayburt ve köylerinde yaşayan ilköğretim öğrencileri. Eğitmenlerle birlikte katıldıkları atölyelerde sanat eserlerini ortaya koyan çocuklarla birlikte sergiyi gezdik. Stant Ekim ayının sonuna kadar açık olacak.
PROJE FARKLI KENTLERE YAYILACAK
Serginin kıssası tabiat ve etraf konusunda hassas bir kuşak yetiştirmek niyetine uzanıyor. Tatlı su kaynaklarında insan eliyle yaratılan kirlilik konusuna dikkat çekmek ve çocuklarda etraf şuurunu geliştirmek hedefiyle hazırlanan “Nehri Sanatla Yıkamak” projesinin birinci adımında, Bayburt genelinde 10 ortaokuldan toplam 100 çocuk, Çoruh Irmağı ve etrafındaki atıkları toplamış. Plastik şişeler, çöp poşetleri, karton modülleri derken ırmak ve etrafından çıkan çöpleri biriktirdikleri köşede bir dağ oluşmuş. Lakin çocuklar morallerini bozmamış ve bu çöp yığınından üretecekleri sanat eserleri için materyal seçmeye başlamışlar. Çocuklara, Bayburtlu Bayanlar Derneği, İlim Yayma Cemiyeti, Kızılay Derneği, TEMA Vakfı ve Yeşilay Derneği üzere çeşitli STK’lardan gönüllüler de eşlik etmiş. Erzurum ve Artvin’den geçerek Gürcistan’dan Karadeniz’e dökülen Çoruh Nehri’nin kaynağı olan Bayburt’tan toplanan atıklar, Prof. Dr. Hüsamettin Koçan öncülüğünde, Baksı Müzesi gruplarının liderliğinde düzenlenen atölye çalışmalarıyla birer sanat eserine dönüştürülmüş. Maksat çocuklarla birlikte etraf problemlerine sanat aracılığıyla yaratıcı tahliller bulmak. Çocukları yaratıcılığa teşvik eden “Nehri Sanatla Yıkamak” projesi kapsamında, atık toplama çalışmalarına katılan öğrenciler ortasından seçilen 20 çocuğun ürettiği 20 tasarım eseri ise Bayburt’tan sonra İstanbul’da da sergilenecek. Proje, yıldan yıla Türkiye’nin öbür akarsularının geçtiği kentlerde çocukların iştirakiyle sürecek.
Projeyi zafere dönüştürmek isteriz
Baksı Kültür Sanat Vakfı ve Baksı Müzesi Kurucusu Prof. Dr. Hüsamettin Koçan’ın stantla ilgili şu kelamları epeyce değerliydi: “Dünyamızdaki süratli değişim ömür, tabiat, insan ortasındaki bağlantıyı önemli manada tehdit ediyor. İnsanların artık içinde yaşadıkları tabiatla daha barışık bir hayat sürmesi gerekiyor. Aslında ırmaklar de pırıl pırıl çocuklar üzere hayata son derece saf ve ışıltılı doğuyorlar. Günümüzde süratli dönüşüm, süratli kentleşme, hesapsız kitapsız endüstrileşme ve ferdî trafiğin ağırlaşması bu ışıltıyı ve bu berraklığı yok ediyor. Bu ışıltı ve berraklıkla birlikte hayat da yok oluyor. Bizim için Irmağı Sanatla Yıkamak bir umut projesidir. Zira, geleceğin umudu olan çocuklara teslim edilmiştir. Zira, süratle değişen dünyamızda, kirlenen tabiatın ve giderek sığlaşan kültür hayatının dönüşümünü sağlamak ve daha yaşanabilir bir dünya yaratmak ideali ile yola çıkmıştır. Bu projeyi, geleceğe bırakacağımız zaferlerden birine dönüştürmek hepimizin ortak uğraşıyla mümkün olacaktır.”
Tatlı suların yüzde 60’ı içmeye elverişli değil
Projenin fikir ortağı ve sponsoru olmaktan memnunluk duyduklarını söz eden Bocchi Genel Müdürü Serkan Ak ise, tasarım, renk ve inovasyonla özdeşleşen bir marka olarak üretim seyahatlerinin toprak, su ve ateş ile başladığını söyleyerek, tüm üretim süreçlerinde tabiata saygılı, geri dönüştürülebilir, etraf dostu siyasetleri hayata geçirmek için çalıştıklarını ve bu alana kıymetli bir kaynak ayırdıklarını belirtti. Ak şu kıymetli konunun da altını çizdi: “Doğanın insan eliyle tahribatı son yıllarda büyük bir sürat kazanırken, hayatımızın her boyutunu kuşatan bir hal aldı. İklim değişikliği, buna bağlı olarak yaşanan göçler, betonlaşma, kuşağı tükenen canlılar, kirlenen ve yok olan doğal kaynaklar, sulak alanlar geleceğimizi tehdit eder hale geldi. Ülkemizde, tatlı su kaynaklarının yüzde 79’u kirlenmiş durumda. Bu tatlı su kaynaklarının yüzde 60’ı artık içme suyu olarak kullanıma elverişli değil. Dünya üzerindeki tüm canlılara hayat veren suyumuzu ve dolayısı ile geleceğimizi kurtarmak için her birimize çok büyük sorumluluklar düşüyor. Bizler, bir yandan global ısınma ve iklim değişikliğinin tetikleyicilerinden olan karbon salımının azaltılması için uğraş gösterirken bir yandan da toplumun etraf hassaslığını geliştirme vazifesiyle karşı karşıyayız. Bu projeyle kıymetli bir adım attığımıza inanıyoruz.”